To niecodzienna i ważna w historii lokalnej społeczności pozycja, która ma być odpowiedzią na długoletnie oczekiwania mieszkańców gminy Łazy na opracowanie będące próbą spisania kart lokalnej historii, a tym samym zatrzymania uciekającego czasu poprzez przelanie na papier informacji o wydarzeniach minionych lat.
„Monografia Gminy Łazy do 1967 roku” to publikacja szczególna, gdyż pierwsza w historii miejscowości. Działania mające na celu jej opracowanie i wydanie rozpoczęto w lutym 2011 roku w Bibliotece Publicznej Miasta i Gminy w Łazach. To tu spotkało się grono historyków i pasjonatów historii (mieszkańców naszej gminy), które utworzyło Społeczną Grupę Historyczną w składzie: Jan Bugaj, Elżbieta Gradzik, Beata Kuc, Stanisław Kwiatkowski, Bożena Miklas, Lesław Milejski. Opracowała ona plan działania, wstępny zarys wydawnictwa, harmonogram kolejnych spotkań, rozdzieliła obowiązki i zaprosiła do współpracy mieszkańca Łaz dr Rafała Lacha (autora rozdziału o budowie geologicznej obszaru gminy). Redaktorem publikacji został historyk Jan Bugaj.
Członkowie Społecznej Grupy Historycznej kosztem własnego wolnego czasu zgłębiali źródła historyczne, analizowali zbiory archiwów, bibliotek i zbiory prywatne, skrupulatnie gromadząc szczegółowy materiał, a efektem ich bezinteresownej, żmudnej pracy stało się obszerne opracowanie dotyczące miasta i gminy Łazy na przestrzeni wieków.
Termin zakończenia prac nad monografią nie był przypadkowy. Wiąże się on z przypadającym w 2017 roku jubileuszem 50-lecia nadania miastu Łazy praw miejskich.
Monografia to 650 stron tekstu – 9 rozdziałów zawierających opis geologii i środowiska geograficzno-przyrodniczego oraz opracowanie dziejów terenu gminy i samych Łaz od czasów prasłowiańskich do roku 1967 – do momentu nadania Łazom praw miejskich. W skład publikacji wchodzą również 144 zdjęcia przedstawiające Łazy i miejscowości gminy w minionych latach. Znaczna ich część pochodzi od mieszkańców gminy, którzy odpowiedzieli na apele Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy w Łazach, udostępniając pamiątkowe fotografie, aby mogły one wzbogacić nie tylko biblioteczne zbiory, ale i opracowywany materiał.
„Monografia Gminy Łazy do 1967 roku” to obowiązkowa pozycja w biblioteczce każdego, kogo interesują losy miasta Łazy i kto chciałby zgłębić wiedzę o terenie gminy Łazy.
